چکیده
این تحقیق به منظور گردآوری نظرات دبیران در مورد سبک رهبری مدیران مدارسشان بر اساس نظریه لیکرت و رابطه آن با میزان رضایت شغلی دبیران در مدارس می باشد. فرض اساسی این تحقیق آن است که بین سبک رهبری مدیران براساس نظریه لیکرت با میزان رضایت شغلی دبیران در جامعه آماری مورد نظر رابطه معنی داری وجود دارد.
روش تحقیق به صورت پیمایشی است، جامعه آماری این پژوهش کلیه دبیران زن شاغل در مدارس راهنمایی دخترانه شاهد شهر تهران در سال تحصیلی ۸۴-۸۳ به تعداد ۲۰۱ نفر می باشند که با استفاده از جدول (تاکمن) از بین ۲۰۱ نفر دبیر شاغل در ۱۱ مدرسه شاهد تعداد ۱۳۳ نفر به روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی تعیین گردید. جهت جمع آوری اطلاعات لازم در مورد مسأله تحقیق، از دو نوع پرسشنامه بسته پاسخ استفاده گردید. یکی پرسشنامه ای که سبک رهبری مدیران را براساس چهار سبک رهبری لیکرت مورد بررسی قرار می دهد و دیگری پرسشنامه رضایت شغلی (مینه سوتا) می باشد که میزان رضایت شغلی دبیران را از کارشان مورد بررسی قرار می دهد. روش غالب در این پژوهش روشی همبستگی پیرسون می باشد. اطلاعات گردآوری شده با استفاده از بسته نرم افزاری رایانه ای (spss) و با آزمونهای تجزیه و تحلیل واریانس یک طرفه “Anova” و بررسی معنی دار بودن تفاوت میانگین نمرات دو گروه مستقل “t.test” و همچنین آزمون تکمیلی دیگر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و نتایج ذیل حاصل گردید.
۱- بین سبک رهبری مدیران (براساس نظریه لیکرت) با میزان رضایت شغلی دبیران در جامعه آماری مورد نظر رابطه معنی داری وجود دارد
۲- بین سبک رهبری آمرانه – استثماری لیکرت با میزان رضایت شغلی دبیران در جامعه آماری موردنظر رابطه معنی داری وجود ندارد
۳- بین سبک رهبری آمرانه – خیرخواهانه لیکرت با میزان رضایت شغلی دبیران در جامعه آماری مورد نظر رابطه معنی داری وجود ندارد
۴- بین سبک رهبری مشورتی لیکرت با میزان رضایت شغلی دبیران در جامعه آماری مورد نظر رابطه معنی داری وجود دارد
۵- بین سبک رهبری مشارکتی لیکرت با میزان رضایت شغلی دبیران در جامعه آماری مورد نظر رابطه معنی داری وجود دارد.
فهرست مطالب
عنوان ………………………………………………………………………………….. صفحه
فصل اول: کلیات تحقیق
مقدمه…………………………………………………………………………………………… ۲
بیان مسأله …………………………………………………………………………………… ۳
دلایل ضرورت و توجیه انجام تحقیق ………………………………………………. ۳
اهداف تحقیق ………………………………………………………………………………… ۵
اهداف کلی تحقیق ………………………………………………………………………….. ۵
اهداف ویژه تحقیق ………………………………………………………………………… ۶
فرضیههای تحقیق …………………………………………………………………………. ۶
فرضهای تحقیق یا جانشین …………………………………………………………….. ۶
متغیرهای اساسی تحقیق ……………………………………………………………….. ۶
تعریف عملیاتی واژهها و اصلاحات …………………………………………………. ۷
تعریف رهبری ……………………………………………………………………………… ۷
تعریف سبک رهبری لیکرت ……………………………………………………………. ۸
تعریف رضایت شغلی ……………………………………………………………………. ۹
دبیران ……………………………………………………………………………………….. ۱۰
مدارس شاهد …………………………………………………………………………….. ۱۱
مشکلات و تنگناهای تحقیق …………………………………………………………… ۱۱
فصل دوم: ادبیات تحقیق
بخش اول (رهبری) ……………………………………………………………………… ۱۴
مقدمه…………………………………………………………………………………………. ۱۴
تعریف رهبری ……………………………………………………………………………. ۱۵
تمایز مدیریت و رهبری………………………………………………………………… ۱۶
تعریف سبک رهبری…………………………………………………………………….. ۱۷
تئوریهای رهبری ………………………………………………………………………. ۱۸
تئوریهای شخصیتی رهبری ……………………………………………………….. ۱۹
نظریه سنتی رهبری …………………………………………………………………….. ۱۹
نظریة صفات شخصی رهبر………………………………………………………….. ۲۰
تئوریهای رفتاری رهبری …………………………………………………………… ۲۰
مطالعت دانشگاه آیووا …………………………………………………………………. ۲۱
مطالعات دانشگاه اُهایو ………………………………………………………………… ۲۲
مطالعات دانشگاه میشیگان …………………………………………………………… ۲۲
شبکه مدیریت …………………………………………………………………………….. ۲۳
تحقیقات اسکاندیناوی ………………………………………………………………….. ۲۵
تئوریهای اقتضایی …………………………………………………………………….. ۲۶
الگوی فیدلر ……………………………………………………………………………….. ۲۶
تئوری موقعیتی هرسی و بلانچارد…………………………………………………. ۲۸
تئوری مبتنی برتبادل نظر رهبر با اعضاء ………………………………………. ۳۱
تئوری مسیر ـ هدف ……………………………………………………………………. ۳۲
الگوی رهبری مشارکتی ………………………………………………………………. ۳۴
متغیرهای موقعیتی در الگوی تجدیدنظر شده رهبری مشارکتی ………… ۳۵
پنج شیوة رهبری در الگوی رهبری مشارکتی ………………………………… ۳۶
سیستمهای مدیریت …………………………………………………………………….. ۳۷
سبک رهبری لیکرت …………………………………………………………………….. ۳۷
تئوریهای جدید رهبری ……………………………………………………………… ۴۱
جایگزینی رهبری ………………………………………………………………………… ۴۱
رهبر عملگرا و رهبر ایجاد کنندة تحول ………………………………………….. ۴۲
رهبر عملگرا ………………………………………………………………………………. ۴۳
رهبرانی که تحول ایجاد میکنند ……………………………………………………. ۴۳
بخش دوم (رضایت شغلی)……………………………………………………………. ۴۵
ارزشها ……………………………………………………………………………………… ۴۵
انواع ارزش ……………………………………………………………………………….. ۴۵
نگرشها ……………………………………………………………………………………… ۴۶
انگیزش ……………………………………………………………………………………… ۴۷
نظریههای انگیزش ………………………………………………………………………. ۴۹
تئوریهای محتوایی …………………………………………………………………….. ۵۰
۱ـ تئوری سلسله مراتب نیازها………………………………………………………. ۵۰
۲ـ تئوری دو جنبهای انسان …………………………………………………………. ۵۳
۳ـ تئوری دو عامل انگیزش ………………………………………………………….. ۵۳
۴ـ تئوری سه نیاز مککلند …………………………………………………………… ۵۴
۵ـ تئوری نیازهای زیستی، تعلق و رشد ………………………………………… ۵۵
تئوریهای فرآیندی …………………………………………………………………….. ۵۶
۱ـ تئوری انتظار و احتمال ……………………………………………………………. ۵۶
۲ـ تئوری برابری ……………………………………………………………………….. ۵۸
۳ـ تئوری اسناد ………………………………………………………………………….. ۵۹
انواع نگرش ……………………………………………………………………………….. ۶۰
رضایت شغلی …………………………………………………………………………….. ۶۲
رابطه انگیزش با رضایت شغلی ……………………………………………………. ۶۲
۱ تاریخچه مطالعات در مورد رضایت شغلی ………………………………….. ۶۲
۲ تعریف رضایت شغلی ………………………………………………………………. ۶۳
(۱-۲) تعیین رضایت شغلی ………………………………………………………….. ۶۶
۳ عوامل تعیین کنندة رضایت شغلی ………………………………………………. ۶۷
۴ عوامل مؤثر بر رضایت شغلی …………………………………………………… ۶۹
۵ فاکتورهای مؤثر در رضایت شغلی از نظر «جنیفر» ……………………… ۷۰
۶ پیامدهای رضایت شغلی و عدم رضایت شغلی ……………………………. ۷۱
۷ نظریههای رضایت شغلی ………………………………………………………….. ۷۲
- نظریه «بروفی»…………………………………………………………………………. ۷۲
- نظریه «کورمن» ………………………………………………………………………. ۷۳
- نظریه «پارسون» ……………………………………………………………………… ۷۴
اندازهگیری رضایت شغلی …………………………………………………………… ۷۵
بخش سوم (سابقه تحقیقاتی موضوع) ……………………………………………. ۷۷
تحقیقات خارجی …………………………………………………………………………. ۷۷
تحقیقات داخلی ……………………………………………………………………………. ۸۰
خلاصه فصل ……………………………………………………………………………… ۸۴
فصل سوم: روش انجام تحقیق
روش تحقیق ………………………………………………………………………………. ۸۷
جامعه و نمونه آماری …………………………………………………………………. ۸۸
تعداد و روش نمونهگیری ……………………………………………………………. ۸۹
روش و ابزار گردآوری اطلاعات ………………………………………………….. ۹۰
روایی و اعتبار پرسشنامهها ………………………………………………………… ۹۳
روش تجزیه و تحلیل اطلاعات ………………………………………………………. ۹۵
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل دادهها
بخش اول ـ توصیف دادهها …………………………………………………………. ۹۷
بخش دوم ـ تحلیل استنباطی دادهها …………………………………………….. ۱۲۰
آزمون فرضیهها ………………………………………………………………………. ۱۲۱
فصل پنجم: نتایج و پیشنهادها
خلاصه یافته های پژوهشی ……………………………………………………….. ۱۲۵
یافته های دیگر پژوهش …………………………………………………………….. ۱۲۸
محدودیتهای تحقیق …………………………………………………………………… ۱۳۰
الف – محدودیتهای خارج از کنترل محقق ……………………………………. ۱۳۰
ب – محدودیتهای در اختیار محقق ……………………………………………… ۱۳۱
پیشنهادها ………………………………………………………………………………… ۱۳۱
فهرست منابع فارسی ………………………………………………………………… ۱۳۳
فهرست منابع خارجی…………………………………………………………………. ۱۳۷
ضمائم……………………………………………………………………………………… ۱۳۸
فهرست جدولها
عنوان ………………………………………………………………………………….. صفحه
۱-۲: عوامل مؤثر در رضایت شغلی ……………………………………………… ۷۰
۱-۳: تعداد نمونه در هر ناحیه از شهر تهران…………………………………. ۸۹
۱-۴: مشخصات آماری دبیران به تفکیک سن………………………………….. ۹۷
۲-۴: مشخصات آماری دبیران به تفکیک میزان تحصیلات………………… ۹۸
۳-۴: مشخصات آماری دبیران به تفکیک سابقه تدریس……………………. ۹۹
۴-۴: مشخصات آماری دبیران به تفکیک سابقه تدریس درمدارس شاهد ۱۰۰
۵-۴: توزیع فراوانی دبیران به تفکیک تأهل …………………………………… ۱۰۱
۶-۴: توزیع فراوانی سبکهای رهبری مدیران از دیدگاه دبیران………. ۱۰۲
۷-۴: توزیع فراوانی پاسخ آزمودنیها به کل پرسشنامه
سبک رهبری لیکرت…………………………………………………………… ۱۰۳
۸-۴: توزیع فراوانی پاسخ آزمودنیها به کل پرسشنامه رضایت شغلی ۱۰۵
۹-۴: توزیع فراوانی سبکهای رهبری مدیران از دیدگاه دبیران در ناحیه شمال ۱۰۶
۱۰-۴: توزیع فراوانی سبکهای رهبری مدیران از دیدگاه دبیران در ناحیه جنوب ۱۰۷
۱۱-۴: توزیع فراوانی سبکهای رهبری مدیران از دیدگاه دبیران در ناحیه شرق ۱۰۸
۱۲-۴: توزیع فراوانی سبکهای رهبری مدیران از دیدگاه دبیران در ناحیه غرب ۱۰۹
۱۳-۴: توزیع فراوانی سبکهای رهبری مدیران از دیدگاه دبیران در ناحیه مرکز ۱۱۰
۱۴-۴: توزیع فراوانی سؤال یکم پرسشنامه رهبری……………………….. ۱۱۱
۱۵-۴: توزیع فراوانی سؤال دوم پرسشنامه رهبری………………………. ۱۱۱
۱۶-۴: توزیع فراوانی سؤال سوم پرسشنامه رهبری……………………… ۱۱۱
۱۷-۴: توزیع فراوانی سؤال چهارم پرسشنامه رهبری…………………… ۱۱۱
۱۸-۴: توزیع فراوانی سؤال پنجم پرسشنامه رهبری……………………… ۱۱۲
۱۹-۴: توزیع فراوانی سؤال ششم پرسشنامه رهبری…………………….. ۱۱۲
۲۰-۴: توزیع فراوانی سؤال هفتم پرسشنامه رهبری……………………… ۱۱۲
۲۱-۴: توزیع فراوانی سؤال هشتم پرسشنامه رهبری…………………….. ۱۱۳
۲۲-۴: توزیع فراوانی سؤال نهم پرسشنامه رهبری……………………….. ۱۱۳
۲۳-۴: توزیع فراوانی سؤال دهم پرسشنامه رهبری………………………. ۱۱۳
۲۴-۴: توزیع فراوانی سؤال یازدهم پرسشنامه رهبری………………….. ۱۱۴
۲۵-۴: توزیع فراوانی سؤال دوازدهم پرسشنامه رهبری………………… ۱۱۴
۲۶-۴: توزیع فراوانی سؤال سیزدهم پرسشنامه رهبری………………… ۱۱۵
۲۷-۴: توزیع فراوانی سؤال چهاردهم پرسشنامه رهبری……………….. ۱۱۵
۲۸-۴: توزیع فراوانی سؤال پانزدهم پرسشنامه رهبری…………………. ۱۱۵
۲۹-۴: توزیع فراوانی سؤال شانزدهم پرسشنامه رهبری……………….. ۱۱۵
۳۰-۴: توزیع فراوانی سؤال هفدهم پرسشنامه رهبری…………………… ۱۱۶
۳۱-۴: توزیع فراوانی سؤال هجدهم پرسشنامه رهبری………………….. ۱۱۶
۳۲-۴: توزیع فراوانی سؤال نوزدهم پرسشنامه رهبری…………………. ۱۱۶
۳۳-۴: توزیع فراوانی سؤال بیستم پرسشنامه رهبری……………………. ۱۱۷
۳۴-۴: توزیع فراوانی سؤال بیست و یکم پرسشنامه رهبری…………… ۱۱۷
۳۵-۴: توزیع فراوانی سؤال بیست و دوم پرسشنامه رهبری………….. ۱۱۸
۳۶-۴: توزیع فراوانی سؤال بیست و سوم پرسشنامه رهبری…………. ۱۱۸
۳۷-۴: توزیع فراوانی سؤال بیست و چهارم پرسشنامه رهبری………. ۱۱۸
۳۸-۴: توزیع فراوانی سؤال بیست و پنجم پرسشنامه رهبری…………. ۱۱۹
۳۹-۴: توزیع فراوانی سؤال بیست و ششم پرسشنامه رهبری………… ۱۱۹
۴۰-۴: توزیع فراوانی سؤال بیست و هفتم پرسشنامه رهبری………….. ۱۱۹
۴۱-۴: ضریب همبستگی بین سبکهای رهبری لیکرت با رضایت شغلی ۱۲۰
۴۲-۴: ضریب همبستگی بین سبکهای رهبری با هر یک از عوامل رضایت شغلی ۱۲۰
۴۳-۴: آزمون فرض اول…………………………………………………………….. ۱۲۲
۴۴-۴: آزمون فرض دوم……………………………………………………………. ۱۲۲
۴۵-۴: آزمون فرض سوم…………………………………………………………… ۱۲۲
۴۶-۴: آزمون فرض چهارم………………………………………………………… ۱۲۳
۴۷-۴: آزمون فرض پنجم…………………………………………………………… ۱۲۳
فهرست نمودارها
عنوان ………………………………………………………………………………….. صفحه
۱-۲: شبکة مدیریت …………………………………………………………………….. ۲۴
۲-۲: پیشبینیهای نظریة اقتضایی رهبری………………………………………. ۲۷
۳-۲: الگوی موقعیتی رهبری هرسی و بلانچارد ……………………………… ۳۰
۴-۲: تئوری مسیر ـ هدف ……………………………………………………………. ۳۳
۵-۲: سلسله مراتب نیازها ……………………………………………………………. ۵۲
۶-۲: مدل رضایت شغلی ……………………………………………………………… ۷۲
۱-۴: توزیع فراوانی دبیران به تفکیک سن……………………………………….. ۹۷
۲-۴: توزیع فراوانی دبیران به تفکیک میزان تحصیلات……………………… ۹۸
۳-۴: توزیع فراوانی دبیران به تفکیک سابقه تدریس…………………………. ۹۹
۴-۴: توزیع فراوانی دبیران به تفکیک سابقه تدریس در مدارس شاهد ۱۰۰
۵-۴: توزیع فراوانی دبیران به تفکیک تأهل …………………………………… ۱۰۱
فهرست منابع فارسی
- ۱٫ الوانی، سید مهدی: مدیریت عمومی، چاپ شانزدهم، نشر نی، ۱۳۸۰٫
- ۲٫ استونر، جیمزآرتور فینچ. آر، ادوارد فری من، دانیل آر، گیلبرت: مدیریت(سازماندهی، رهبری، کنترل) ترجمه علی پارساییان و محمد اعرابی، جلد دوم، چاپ اول، تهران، دفتر پژوهشهای فرهنگی، ۱۳۷۹٫
- ۳٫ اسماعیلی، حسن: بررسی رابطه رضایت شغلی و عملکرد آموزشی معلمان مقطع ابتدایی آموزش و پرورش منطقه ۱۸ تهران، دانشگاه تربیت معلم، ۱۳۷۳٫
- ۴٫ بحرالعلوم، حسین: ارتباط بین فرهنگ سازمانی و سبک مدیریت با رضایت شغلی کارشناسان تربیت بدنی شاغل در تهران، دانشکده تربیت بدنی دانشگاه تربیت معلم، ۱۳۷۸٫
- ۵٫ برنجی، محمدرضا: مدیریت آموزشی و آموزشگاهی، چاپ اول، گلچین،۱۳۷۱ .
نظرات شما عزیزان:
